De drie woorden van Franciscus tot de jezuïeten van de Civiltà Cattolica

vr 21 jun 2013 Cultuur / Jezuïeten / Kerk / Wereldwijd / Wetenschap /
De drie woorden van Franciscus tot de jezuïeten van de Civiltà Cattolica

Over dialoog, onderscheiding en werk aan de grenzen

Over dialoog, onderscheiding en werk aan de grenzen

Dit is de tekst van een toespraak van paus Franciscus voor medewerkers aan het Jezuïetentijdschrift La Civiltà Cattolica tijdens een bijeenkomst op 14 juni 2013 in het Vaticaan.

Beste vrienden in de Heer,

Ik ben blij u te ontmoeten, schrijvers, uw medebroeders, de zusters en het administratief personeel. Al sinds 1850 zijn de jezuïeten van La Civiltà Cattolica betrokken bij een werk dat een bijzondere band heeft met de paus en de Heilige Stoel. Mijn voorgangers hebben tijdens audiënties bij verschillende gelegenheden erkend dat deze band essentieel is voor uw tijdschrift. Vandaag wil ik graag drie woorden aan u voorleggen die u kunnen helpen bij uw werk.

Het eerste is dialoog. U levert een belangrijke culturele bijdrage. Aanvankelijk was de houding van La Civiltà Cattolica strijdlustig, vaak zelfs zeer strijdlustig – in lijn met de algemene sfeer van de tijd. Terugkijkend op de afgelopen 163 jaar ziet men een rijke verscheidenheid aan standpunten: het gevolg van veranderende historische omstandigheden of de persoonlijkheid van individuele schrijvers. Uw trouw aan de Kerk vereist nog steeds dat u zich krachtig opstelt tegen hypocrisie – de vrucht van een gesloten, ziek hart. Uw belangrijkste taak, echter, is niet om muren maar bruggen te bouwen, een dialoog aan te gaan met alle mensen; ook met hen die het christelijk geloof niet delen, maar “de hoge menselijke waarden cultiveren” en zelfs met “hen die zich tegen de Kerk verzetten en haar op verschillende wijzen vervolgen” (Gaudium et spes, 92).

Er zijn zo veel menselijke vragen te bespreken en te delen en het is altijd mogelijk om de waarheid te benaderen in de dialoog, die een gave is van God, en om elkaar wederzijds te verrijken. Een voorwaarde voor dialoog is de overtuiging dat de ander iets goeds te zeggen heeft en ruimte te maken voor zijn standpunt, voor zijn mening, voor zijn voorstellen – uiteraard zonder te vervallen in relativisme. Ook is het noodzakelijk om verdedigingsmuren te verlagen en deuren te openen. Ga door met uw dialoog met culturele, sociale en politieke instellingen, en met uw bijdrage aan de vorming van burgers die het welzijn van allen ter harte gaat en die zich inzetten voor de publieke zaak. La Civiltà Cattolica (Italiaans voor: de katholieke beschaving) is een beschaving van liefde,  barmhartigheid en geloof.

Het tweede woord is onderscheiding. Het is uw taak de verwachtingen, de verlangens, de vreugde en de drama's van onze tijd bijeen te brengen en te benoemen; om elementen te bieden voor een lezing van de werkelijkheid in het licht van het Evangelie. De grote spirituele vragen leven meer dan ooit, maar er is behoefte aan iemand om deze te interpreteren en te begrijpen. Zoals de heilige Ignatius al schreef: “Zoek en vind God in alle dingen” – met een nederig en open verstand. God is aan het werk in het leven van iedere mens en in de cultuur: de Geest waait waarheen Hij wil. Zoek naar wat God heeft bewerkt en hoe zijn werk voort zal gaan. Een schat van de jezuïeten is nu juist de geestelijke onderscheiding die bedoeld is om de aanwezigheid van de Geest van God in de menselijke en culturele realiteit te herkennen. Het zaad van zijn aanwezigheid is al geplant in de gebeurtenissen, de gevoeligheden, de verlangens, evenals in de spanningen in de harten van mensen en de sociale, culturele en spirituele omstandigheden. Ik herinner me iets dat Rahner zei: de jezuïet is een specialist in onderscheiding op het gebied van God én op het gebied van de duivel. Men moet niet bang zijn door te gaan met onderscheiden om de waarheid te vinden. Toen ik deze opmerkingen van Rahner las, troffen ze me echt.

Zoek God in alle dingen; op alle gebieden van kennis – van de kunst, de wetenschap, het politieke, sociale en economische leven – zijn gevoeligheid en ervaring nodig. Enkele van de onderwerpen die u behandelt, hebben misschien geen expliciete relatie met het christelijk perspectief, maar ze zijn belangrijk voor de manier waarop mensen zichzelf en de wereld die hen omringt, begrijpen. Uw informatieve observaties moeten breed, objectief en actueel zijn. Het is ook noodzakelijk bijzondere aandacht te geven aan de waarheid, goedheid en schoonheid van God, die altijd samen worden beschouwd, en die waardevolle bondgenoten zijn bij de verdediging van de waardigheid van de mens, de opbouw van een vreedzame samenleving en de bescherming van de schepping. Deze aandacht is de basis voor een sereen, oprecht en sterk oordeel over gebeurtenissen, verlicht door Christus. Een groot man als Matteo Ricci is hier een voorbeeld. Dit vereist dat u uw hart en geest openhoudt, en niet toegeeft aan egocentrisme. Ook de Kerk wanneer zij alleen op zichzelf gericht is, wordt ziek en oud. Mijn wens is dat onze blik, geïnspireerd door Christus, profetisch en dynamisch op de toekomst gericht blijft; op deze manier zult u altijd jong en vol durf blijven in het lezen van de gebeurtenissen!

Het derde woord is grens. De missie van een tijdschrift als La Civiltà Cattolica heeft alles te maken met hedendaagse culturele kwesties en zij presenteert, op een serieuze en tegelijkertijd toegankelijke manier, de visie van het christelijk geloof hierop. De breuk tussen evangelie en cultuur is ongetwijfeld een tragedie (cf. Evangelii nuntiandi, 20). U bent geroepen bij te dragen aan de genezing van deze breuk die loopt door het hart van ieder van u en van uw lezers. Deze missie is typerend voor de zending van de jezuïeten. Door uw reflecties en analyses ondersteunt u culturele en sociale processen, en al degenen die door moeilijke fases gaan – waarbij u ook rekening houdt met conflicten. Uw juiste plaats is aan de grenzen; dat is de plaats van de jezuïeten. Wat Paulus VI al zei over de Sociëteit van Jezus en Benedictus XVI herhaalde, geldt vandaag op een bepaalde manier ook voor u: “Daar waar in de kerk de confrontatie plaatsvond en nog steeds plaatsvindt tussen de brandende noden van de mens en de eeuwige boodschap van het evangelie – op de moeilijkste en meest gevoelige gebieden, op de kruispunten van ideologieën, in de loopgraven van de samenleving –, daar waren de jezuïeten en zijn zij nog altijd.” Alstublieft, wees mannen van de grens, met die bekwaamheid die van God komt (vgl. 2 Kor. 3,6). U dient naar de grenzen toe te gaan; ze niet naar u toe te halen. In de wereld van vandaag, die sterk in beweging is en bestookt wordt door vragen van groot belang voor het geloofsleven, is een moedige inzet nodig om op te voeden tot een overtuigd en volwassen geloof, dat in staat is zin te geven aan het leven en overtuigende antwoorden te geven aan ieder die God zoekt. Zo ondersteunt u de Kerk op alle gebieden van haar zending. La Civiltà Cattolica is dit jaar vernieuwd: zij heeft een nieuwe lay-out, verschijnt in een digitale versie en brengt haar lezers samen in sociale netwerken. Ook op deze grenzen bent u geroepen om te werken. Ga zo door!

Beste paters, ik zie jonge, minder jonge en ouderen onder u. Uw werk is uniek in zijn soort; geboren uit de gemeenschap van leven en studies. Zoals in een harmonieus koor, dient iedereen zijn stem te hebben en deze af te stemmen op die van anderen. Sterkte, dierbare broeders en zusters! Ik weet zeker dat ik op u kan rekenen. Ik vertrouw u toe aan de Madonna van de Weg en geef u, schrijvers, medewerkers en zusters, alsook aan alle lezers van het tijdschrift, mijn zegen.

Franciscus

 

Bekijk alle nieuwsberichten

Deel