De jongeren van Pietre Vive leiden toeristen rond in kerken. De kunst als venster om het diepere (geloofs)gesprek aan te gaan. Lees hier meer over dit ignatiaanse initiatief.

Leila wandelt door het centrum van Rome. Mensen gaan voor haar aan de kant, niet uit respect, maar omdat ze er ongewassen uitziet en naar alcohol ruikt. Leila leeft al meer dan dertig jaar op straat, komt uit Noord-Afrika en is niet christelijk. Wanneer ze, zoals elke dag, dezelfde kerk passeert, gebeurt iets onverwacht. Een jongere komt op haar af en nodigt haar uit de kerk te bezoeken. Leila is verrast, weet niet goed hoe te reageren, maar voor ze er echt kan over nadenken, heeft ze toegestemd. Als ze de kerk schuchter binnenstapt, kijkt ze omhoog naar waar het middaglicht de ruimte binnenstroomt. Ze zucht en zegt: ‘Ah… dit is de hemel!’ In vier woorden heeft Leila volledige bibliotheken van theologie, kunstgeschiedenis en antropologie samengevat.

Stapt een atheïst de kerk binnen

Saint-Séverin, Parijs. Ik ben in dit gotische kerkje in het Quartier Latin om bezoekers te verwelkomen. Ik hoor een koppel Nederlands spreken en vraag hen of ze een rondleiding in de kerk willen. Nee, daar zijn ze niet in geïnteresseerd. Ze hebben een strak programma in Parijs en geen tijd te verliezen. Wel willen ze graag weten wat die vreemde opstelling achteraan de kerk te betekenen heeft. Ik leg uit dat het een niet-figuratieve hedendaagse uitbeelding van een kerststal is, klaar om op zoek te gaan naar meer geïnteresseerde bezoekers. Maar dan willen zij weten waarom ik eigenlijk in die kerk ben om mensen rond te leiden. En wat betekent dat dan voor mij, geloven? En gebed, hoe werkt dat? Zelf zijn ze wel katholiek opgevoed, maar al jaren beschouwen ze zich als atheïst. Wanneer ik uiteindelijk na bijna een uur afscheid van hen neem, zegt de drukbezette atheïstische toeriste: ‘Ik geloof er niet in, maar toch hoop ik je in het hiernamaals terug te zien’. Een ontmoeting die hoop brengt, daar geloof ik ook in.

Ook ik zie deze kerk ineens met nieuwe ogen

Plots komt een man naar mij toe. Hij heet Paul, is parochiaan van Saint-Séverin en heeft gehoord dat we rondleidingen geven. Hij wil zijn kerk ook wel eens beter leren kennen. Ik merk meteen dat dit een uitzonderlijk bezoek gaat worden. Paul heeft een blindenstok in zijn hand. Hoewel hij al jarenlang daar te kerke gaat, kan hij zich geen voorstelling maken van de plek.

Deze kerk, die voor die man zoveel betekent, krijgt reliëf en meer diepgang

We gaan langs de verschillende kapellen en ik laat hem de beelden en pilaren aanraken terwijl ik vertel wat op de schilderijen en de glasramen te zien is. Paul wil niet enkel weten wat het allemaal betekent, maar ook gewoon wát er is. En wat ik er zelf van vind. Is het mooi? Kleurrijk? Of juist niet? Deze kerk, die voor die man zoveel betekent, krijgt reliëf en meer diepgang. Niet alleen voor Paul, maar ook voor mij. Ik zie alles ineens met nieuwe ogen.

Een vrijwilliger van Pietre Vive leidt een toerist rond in een kerk.

Pietre Vive, een wereldwijd netwerk

Een jaar lang verwelkomde ik eens per maand bezoekers van de Saint-Séverin in Parijs. Dat deed ik als deel van een breder netwerk: Pietre Vive (levende stenen). Een tiental jaar geleden ontstond Pietre Vive in Italië, binnen een ignatiaanse context. Intussen zijn er zo’n 35 groepen actief in Europa, de Verenigde Staten en Latijns-Amerika. Gelovige jongeren verwelkomen vele toeristen en kerkbezoekers en delen hun liefde voor geloof en kunst tijdens rondleidingen.

Bij de rondleidingen staat de persoonlijke ontmoeting centraal. Vanuit de overtuiging dat God spreekt in elke mens, delen de jongeren hun persoonlijke ervaring van de kerk en hun geloof met de toevallige bezoeker die op zijn beurt in de uitwisseling – al dan niet bewust – God tegenwoordig stelt in zijn reacties. Elke rondleiding eindigt met een vrijblijvende uitnodiging tot gebed in een kapel waarbij de bezoeker op zoek gaat naar wat God hem doorheen deze ontmoeting heeft verteld.

In de Lage Landen?

De jongeren die zijn aangesloten bij Pietre Vive, willen ook samen gemeenschap vormen om uit te wisselen over hun geloof en zich zowel spiritueel als (kunst)historisch te vormen. Internationale ontmoetingen (zomerkampen en vormingsweekenden) brengen deze jongeren ook in contact met de universele Kerk.

Elke rondleiding eindigt met een vrijblijvende uitnodiging tot gebed

Pietre Vive bestaat (nog) niet in de Lage Landen, maar lijkt een veelbelovend initiatief om van onze vele kerken levende plaatsen te maken, waarbij ieder die over de drempel stapt welkom wordt geheten en wordt uitgenodigd tot een authentieke ontmoeting, waarbij zowel de jongere als de bezoeker mag (her)ontdekken: ‘Ah… dit is de hemel!’

Dit artikel verscheen eerder op www.igniswebmagazine.nl