Een oase van stilte, op een boogscheut van het Vaticaan

Hoofdkwartier Sociëteit van Jezus

Het geluid van drilboren en elektrische zagen markeert de werkdagen in de curie, het internationale hoofdkantoor van de Sociëteit van Jezus, op een steenworp afstand van het Vaticaan. Al meer dan twee jaar wordt het uitgestrekte complex gerenoveerd en met het naderen van de 36^e Algemene Congregatie (AC) die begint op 2 oktober 2016, is het tempo versneld. De planning is dat het project zal zijn afgerond op 31 juli – het feest van de heilige Ignatius –; goed nieuws voor de 51 jezuïeten uit de hele wereld die wonen en werken in de curie.

Er is een oude stelregel uit de wereld van het onroerend goed die wijst op het belang van: locatie, locatie, locatie. De curie in Rome van de Sociëteit van Rome is het bewijs van dit aloude adagium. Vanaf het dak van het bakstenen gebouw dat honderdtien kamers heeft en dateert uit 1927, is er een overweldigend uitzicht op de koepel van de Sint-Pieter. Maar er is zoveel meer dat deze plek bijzonder maakt, zoals: een kapel die de relieken van zestien jezuïeten-heiligen herbergt, een archief dat een onbetaalbare schat aan documenten en kunstvoorwerpen heeft, en een tuin die volledig verborgen ligt ten opzichte van de bruisende ingang van de curie op Borgo S. Spirito 4.

Het uitgestrekte hoofdkwartier grenst aan de residentie Sint-Petrus Canisius (de Canisio – negentig kamers), waar zowel het ziekenhuis van de jezuïeten van Rome gevestigd is als de thuisbasis van de jezuïeten die werken bij Radio Vaticana. Het werd gebouwd in de 17^e eeuw en was een paleis van een Italiaanse adellijke familie.

Zona extraterritoriale

Het gehele complex is zona extraterritoriale, wat betekent dat hoewel het niet echt deel uitmaakt van Vaticaanstad, het toch behoort tot de Heilige Stoel en dezelfde bescherming krijgt als eigendom dat binnen de muren van het Vaticaan ligt. Je kunt het vergelijken met de manier waarop een buitenlandse ambassade wordt beschouwd in een gastland. Wanneer er brand uitbreekt, schiet de Vaticaanse brandweer te hulp; bij een inbraak komt de politie van het Vaticaan langs.

In de bijna negentig jaar dat de jezuïeten de curie hun huis noemen, zijn er een klein aantal verbouwingen geweest (airconditioning werd geïnstalleerd in 2005), maar niets was zo ingrijpend als het twee jaar durende project dat nu wordt afgesloten. Het gaat niet om verfraaiing, integendeel, het werk omvat zaken als:  asbestverwijdering, bij de tijd brengen van elektriciteitskabels en waterleidingen, nieuwe ledverlichting en brandvertragende maatregelen. Het werk heeft betrekking op het hele complex met speciale aandacht voor de aula, of de hal waar de  tweehonderdvijftien afgevaardigden bijeenkomen voor AC 36 die begint op 2 oktober 2016.

Geen plaats meer in de herberg

Veel van de deelnemers zullen verblijven in de curie of het Canisio, terwijl de rest zal worden ondergebracht in jezuïetenhuizen in Rome. Belangrijk is dat alle tweehonderdvijftien deelnemers verblijven in communauteiten van de jezuïeten, wat betekent dat vanaf eind september er in de normaal gesproken gastvrije curie geen plaats meer zal zijn in de herberg.

Pater Giuseppe Bellucci S.J. is de minister van de curie en verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken; dat wil zeggen van alles van voeding tot wasgoed en van huishoudelijke tot technische klussen. Hij is bijna tachtig, maar heeft nog geen plannen om gas terug te nemen en is vastbesloten dat in de curie de zaken “every day in a perfect way” verlopen.

In de drukke maanden januari en februari is pater Bellucci de herbergier van soms wel veertig gasten per nacht; vaak jezuïeten en lekenmedewerkers die in Rome zijn voor vergaderingen. Voorheen was hij de verantwoordelijke voor de communicatie van de curie en hij is dus gewend om “boven de winkel te wonen”.

Voor pater Jim Grummer S.J., een jezuïet uit Wisconsin die al elf jaar werkt in de curie, was wonen en werken in hetzelfde gebouw niet de grootste aanpassing. Wennen aan de grote maaltijd midden op de dag, gevolgd door wat in het Spaans “siesta” en “riposo” in het Italiaans genoemd wordt, was wel iets nieuws. “Het is moeilijk om veel zaken gedaan te krijgen omdat er zoveel mensen weg zijn van hun bureau om te dutten, te wandelen of te ontspannen. Maar ik leerde al vrij snel om het niet te bestrijden en, om eerlijk te zijn, ik werd al snel verliefd op dit gebruik. Ik dacht dat ik net zo goed ook een lange wandeling kon maken of een kort dutje kon doen. Het is een geweldige manier om even los te komen van het werk en het maakt het werk in de late namiddag ongelooflijk productief.”

Oase van stilte

Een favoriete wandeling voor veel van de jezuïeten die leven in de curie is een wandeling in de terrasvormige tuin, met geurende rozen en blauwe regen langs en over de paden. Het is een geweldige plek om te bidden en een oase van stilte net buiten de drukte van het Sint-Pietersplein.

Pater Bellucci: “We hebben echt geluk dat we deze tuin hebben, in het centrum van Rome – niemand weet ervan en het is een paradijsje.

Tracey Primrose