Migratie en Asiel vandaag – “We kunnen geen hekken zetten om onze zorg”

Rome, Vrijdag 25 oktober 2013

Iedereen heeft in de laatste weken gezien wat er gebeurd is bij Lampedusa: het is een dramatisch voorbeeld van het lijden dat migranten en hun families overkomt. De laatste twintig jaar zijn vele duizenden mensen gestorven toen zij Europa probeerden te bereiken. Paus Franciscus bezocht Lampedusa en gaf uiting aan zijn sympathie, zijn ontzetting en zijn kwaadheid bij het zien van de wanhoop en het lijden van de migranten. De schrijvers van deze verklaring zijn de provinciale oversten van de jezuïeten in Europa, het Midden Oosten, Afrika en Madagaskar, en samen vertegenwoordigen wij meer dan zesduizend jezuïeten in onze werelddelen. Wij delen de zorg van de Paus voor de migranten die enorme risico’s nemen om een beter leven te vinden en die levensbedreigende situaties in hun eigen land ontvluchten. Dit is een moreel vraagstuk voor onze samenlevingen waar wij niet over kunnen zwijgen.

Levens redden – een morele imperatief

De redenen waarom iemand zijn land verlaat als vluchteling of migrant zijn complex. De belangrijkste zijn: oorlog, vervolging, economische onzekerheid milieurampen en landen zonder effectieve overheid (‘failed states’) die niet voor hun bevolking kunnen zorgen. Wat ook de beweegredenen voor hun reis zijn, wij kunnen niet werkeloos toezien terwijl mensen sterven. We hebben de morele plicht mensen te redden, daar kunnen we niet onderuit.

Stop wapenleveranties aan Afrika

Europa moet zijn deel van de verantwoordelijkheid voor de wereldwijde migratie onder ogen zien. Veel Europese landen en ondernemingen leveren wapens aan Afrika, vaak  in het geheim.  Deze wapens voeden conflicten die op hun beurt leiden tot stromen migranten. Onze wereld kent zoveel verbindingen en samenhang dat we onze verantwoordelijkheid niet kunnen laten ophouden waar de Middellandse Zee begint. We kunnen geen hek zetten om onze zorg en verantwoordelijkheid.

De Dublin-verordening

Veel Europese landen staan open voor asielzoekers. Maar de ‘Dublin-verordening’ zegt dat het land van eerste aankomst in de Europese Unie  verantwoordelijk is voor het afhandelen van de asielaanvraag.  Dus wordt mensen niet toegestaan naar een ander land te reizen dat meer verwelkomend zou zijn. Nu rust alle zorg op het land van eerste aankomst. Alle landen van de EU zouden elkaar moeten steunen, de lasten delen en zich gezamenlijk verantwoordelijk achten voor asiel en migratie.

Stop de detentie van asielzoekers
Verbeter de omstandigheden van detentie van migranten

–   We zijn tegen het opsluiten van asielzoekers. Er zijn voldoende alternatieven voorhanden –
sommige landen gebruiken die al en ze blijken te werken.
–  Kinderen, zowel migranten als asielzoekers, verdienen meer bescherming. Ook hebben ze recht
op goed onderwijs.
–  De omstandigheden waarin migranten worden opgesloten zijn vaak beneden de menselijke
waardigheid. We realiseren ons dat migranten een groot beroep kunnen doen  op de overheid
en op sociale voorzieningen, maar ieder mens heeft recht op elementaire menselijke
leefomstandigheden en op aandacht voor zijn geestelijk welzijn.

Doe niet mee met politiek extreem taalgebruik

We maken ons zorgen dat  politici van een heel breed politiek spectrum zich laten beïnvloeden door de retoriek van extreem rechts. Op zoek naar stemmen dreigt het politieke debat te worden bepaald door extreme vormen van populisme. We doen een beroep op de politici dat zulke extremisten niet de toon van het debat gaan bepalen. In de 20ste eeuw hebben we in Europa gezien wat er gebeurt als extremisten de agenda controleren.

In de landen waar de migranten vandaan komen pleiten wij voor meer inzet voor vrede en rechtvaardigheid, zodat alle burgers van die landen daar veilig met hun gezinnen kunnen wonen.

Steun voor hen die werken aan verbetering

We waarderen de moedige inspanningen van zoveel bisschoppenconferenties, groepen in de kerk en Niet-Gouvernementele Organisaties in Europa wier eerste zorg de hulp is aan vluchtelingen en migranten, en die voor hen blijven opkomen.  Als jezuïeten noemen we hier in het bijzonder de Jesuit Refugee Service, de Servicio Jesuita a Migrantes in Spanje en andere met onze orde verbonden organisaties en we danken hen voor het professionele werk dat zij met toewijding doen.  Als Sociëteit van Jezus in Europa, het Midden Oosten en Afrika-Madagaskar willen wij opnieuw uitspreken dat wij de gemarginaliseerden en de armsten van de armen in onze landen willen dienen. We bevelen de migranten aan in de gebeden van de gelovigen en aan de zorg van alle mensen van goede wil.

De provinciale oversten van de jezuïeten in Europa en het Midden Oosten hebben deze verklaring aangenomen bij hun jaarlijkse vergadering in Rome van 17 tot 23 oktober 2013.

De provinciaals van Afrika en Madagaskar hebben de tekst elektronisch onderschreven.